|
|
|
|
|
Orgels van 'De Rank'
Orgels van 'De Rank'
De orgels van ‘De Rank’
Even terug naar het allereerste begin van het kerkgebouw aan de Hoofdstraat in Zetten. In de ‘Oprechte Haarlemsche Courant’ van 16 februari 1891 is het volgende bericht te vinden:
Door de Vereeniging „Kerkelijke Kas" te Zetten is een stuk grond van ruim 6 aren, aan den hoofdweg,
aangekocht voor een hulp-kerkgebouw, ten behoeve van de Ned. Geref kerk (dol.) aldaar.
Aan het eind van de 19e eeuw was er dus een kerkgebouw met vermoedelijk ook iets van een orgel erin, maar daar is in de archieven weinig tot niets over terug te vinden.
Koch orgel
De eerste gegevens over een orgel in de Gereformeerde kerk dateren van na de Tweede Wereldoorlog. Waar het orgel vandaan kwam is niet te achterhalen. Wel is bekend dat de firma Koch uit Apeldoorn het instrument in 1959, met gebruik van het oude pijpwerk, heeft omgebouwd tot een orgel met twee klavieren en een pedaal. Naar de gewoonte van die tijd werd de tractuur elektro-pneumatisch.
De dispositie was als volgt:
Manuaal 1: Bourdon 16’, Prestant 8’, Octaaf 4’, Quint 2⅔, Terts 1⅗
Manuaal 2: Holpijp 8’, Fluit 4’, Octaaf 2’
Pedaal: Subbas 16’, Octaaf 4’ (transmissie)
Koppels: manuaal 1-2, pedaal-manuaal 1, pedaal-manuaal 2
Tremulant
Mankementen
Dit orgel begon na verloop van tijd steeds meer mankementen te vertonen. In 1974 werd het op verzoek van de kerkenraad door Johan van Dommele grondig bekeken. Zijn conclusie luidde: dit instrument is niet meer te redden, het is wijzer om een nieuw orgel te laten bouwen. Er is correspondentie over de mogelijke disposities voor zo’n nieuw orgel.
Tijdens dit proces kwam men op het spoor van een Flentrop orgel in de Hervormde kerk in Kesteren. Dit orgel, een 1-klaviers instrument, was in 1955 gebouwd voor deze kerk. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat het een 2-klaviers orgel zou worden, met een vrij pedaal. Waarschijnlijk hebben problemen met de financiering ertoe geleid dat het uiteindelijk een 1-klaviers orgel met aangehangen pedaal is geworden.
De dispositie was: Prestant 8’, Roerfluit 8’, Octaaf 4’, Quint 2⅔, Vlakfluit 2’, Mixtuur V-VI, Trompet 8’.
Toch bleef daar de wens voor een groter instrument bestaan, dus er werd opdracht gegeven voor een nieuw instrument en het Flentrop orgel werd te koop gezet.
Flentrop orgel
In 1976 werd het orgel aangekocht door de Gereformeerde kerk en door de firma Verschueren uit het Belgische Tongeren overgeplaatst naar Zetten.
Het paste wonderwel in de kerkzaal. Wie het orgel bekeek, zou kunnen denken dat dit Flentrop-orgel voor deze kerkzaal gemaakt was. De grootte van het instrument, de uitvoering in mahonie, de contouren met hun ‘globale-driehoeksvorm’ (ook in de rangschikking van het pijpwerk terug te vinden), de charmante luiken die het orgel nét die extra ruimtelijke uitstraling geven… Het was een mooie eenheid.
Bij de overplaatsing is het orgel wel enigszins gewijzigd. In plaats van de Roerfluit 8’ kwam er een Holpijp 8’ en de Quint 2⅔ werd vervangen door een Roerfluit 4’ (waarvoor een deel van het pijpwerk van de oude Roerfluit 8’ gebruikt kon worden). Dit werd gedaan om meer mogelijkheden te hebben bij het begeleiden van de cantorij of een koor. Verder kwam er een aparte Subbas 16’ op het pedaal.
Zo ontstond de volgende dispositie: Prestant 8’, Holpijp 8’, Trompet 8’, Octaaf 4’, Roerfluit 4’, Vlakfluit 2’, Mixtuur V-VI en een Subbas 16’ op het voor de rest aangehangen pedaal. Het orgel is verder uitgevoerd met mechanische sleepladen. De manuaalomvang is C-g3 en pedaalomvang C-d1.
Opnieuw mankementen
Maar ook dit orgel vertoonde in de loop van de tijd steeds meer gebreken. Tijdens de grote verbouwing van de kerkzaal (2002-2003) was het pijpwerk al voor onderhoud naar de werkplaats van Pels en Van Leeuwen geweest. De rest van het instrument was ingepakt en verder niet bekeken. Vanwege de toenemende gebreken werd in 2018 opdracht gegeven tot inspectie van het gehele orgel. Deze inspectie werd uitgevoerd door Jaap Jan Steensma en bracht o.a. aan het licht dat er scheuren zaten in de windlade. Vermoedelijk waren deze al aanwezig toen het orgel in 1976 overgeplaatst werd, want er waren pogingen tot reparatie te zien. De scheuren zijn waarschijnlijk in Kesteren ontstaan vanwege het destijds gehanteerde stookbeleid aldaar. Er werd een orgelcommissie gevormd en na uitgebreid overleg werd besloten tot restauratie van het Flentrop orgel. Er werden offertes opgevraagd bij diverse orgelbouwers en uiteindelijk werd de opdracht gegund aan de firma Gebr. Van Vulpen in Utrecht.
Een 2-klaviers orgel
Ergens in het proces van opdracht tot restauratie kwam er een tip binnen over de mogelijkheid om voor gelijke kosten een instrument met twee klavieren (en dus meer mogelijkheden) aan te schaffen. In Groningen had men bijvoorbeeld een instrument ‘over’. Na enig wikken en wegen werd besloten om serieus naar deze optie te gaan kijken en zo kwam men ook op het spoor van een Van Vulpen orgel in de inmiddels gesloten Bethelkerk in Utrecht. Er werd een bezoek gebracht aan zowel Groningen als Utrecht. Uiteindelijk werd besloten om af te zien van de restauratie van het Flentrop orgel en het Van Vulpen orgel uit Utrecht aan te schaffen. Het Flentrop orgel kwam dus te koop en werd in 2020 ‘teruggekocht’ door de firma Flentrop uit Zaandam. Daar wacht het nu op een nieuwe bestemming. Het heeft in ‘De Rank’ voor het laatst geklonken op 6 september 2020.
Van Vulpen orgel
Het Van Vulpen orgel is gebouwd in 1978, oorspronkelijk voor de Hervormde Vredeskerk in Utrecht. Toen deze gemeente in 1989 een nieuw gebouw betrok, verhuisde het orgel mee. Het werd wel opnieuw geïntoneerd. In 2005 werd de Vredeskerk gesloten en het orgel werd verplaatst naar de Bethelkerk in Utrecht. Deze kerk verloor haar functie na de samenvoeging van een aantal wijkgemeenten. In 2017 is de kerk verkocht, maar het orgel stond er nog steeds. In september 2020 is het Van Vulpen orgel uit de Bethelkerk in Utrecht verhuisd naar Zetten.
De dispositie van dit instrument is:
Manuaal 1: Prestant 8’, Holpijp 8’, Octaaf 4’, Octaaf 2’, Mixtuur IV
Manuaal 2: Gedekt 8’, Roerfluit 4’, Nachthoorn 2’, Quint 3’, Terts 1⅗’, Dulciaan 8’
Pedaal: Subbas 16’, Gedekt 8’ (transmissie)
Koppels: Manuaal 1-2, pedaal-manuaal 1, pedaal-manuaal 2
Op zondag 8 november 2020 heeft het orgel voor het eerst geklonken in de eredienst. Vanwege alle coronamaatregelen moest het ingebruiknameconcert uitgesteld worden. Dit heeft uiteindelijk plaatsgevonden op 28 augustus 2021. Tijdens een feestelijke bijeenkomst werd er door de orgeladviseur een uitgebreide toelichting gegeven bij het instrument. En natuurlijk was er veel muziek, zowel voor orgel solo als voor orgel met zang. Het was een prachtige middag en een mooie afsluiting van een bijzondere periode voor de gemeente.
|
| |
|
Historische oproep tot actie herbouw kerk na WO II 1945
Historische oproep tot actie herbouw kerk na WO II 1945
Op deze pagina willen we ook e.e.a. vertellen over de geschiedenis van ons kerkgebouw en onze gemeente. Hieronder kunt u de historisch oproep voor steun t.b.v. de herbouw van de kerk en pastorie lezen:
Dit zijn de resten van de Gereformeerde Kerk Zetten
Broeders en Zusters, Vrienden en Vriendinnen,
Op 23 September 1944 werd Zetten bevrijd van de vijand. Vol enthousiasme ontvingen wij de bevrijders. Wie zou zich toen hebben kunnen indenken, dat leed en onheil nog moesten komen? Evacuatie van alle ingezetenen volgde spoedig. Velen onzer gingen op transport naar Brabant, anderen naar België. Het water kwam en onze huizen. Zetten lag in de vuurlinie! Kunt U zich voorstellen toen de bewoners na een evacuatie van omstreeks acht maanden weer thuis kwamen, wat ze van hun bezittingen na zo'n lang verblijf in den vreemde, terugvonden?
| | lees meer »
|
| |
|
|
|
|
kerkdienst
 21-04-2024
om
10:00
meer details
Koffieochtend
24-04-2024
om
10:00
meer details
kerkdienst
28-04-2024
om
10:00
meer details
kerkdienst
05-05-2024
om
10:00
meer details
|
|
|
Gegevens "De Rank"
Kerkgebouw:
Hoofdstraat 3
6671 CB Zetten
Tel: 0488 - 45 46 42
Voorganger:
Ds. Hanja van Essen-Abarbanel
Hoofdstraat 1
6671 CB Zetten
Tel: 0488 - 42 81 97
***predikant@derankzetten.nl***
Laatste Nieuws
Onze kerkdienst elke zondag om 10.00 live
Activiteiten VIS: Gele boekje
De Rank is aangesloten bij een team van vertrouwenspersonen
Disclaimer
Voor onze uitzendingen via Kerkdienst gemist doen we ons best om eventuele rechthebbenden van beeld en geluid te achterhalen. Als iemand meent rechten te hebben, dan kan hij of zij zich melden door een mail te sturen aan onze scriba. Het mailadres vindt u op de pagina 'Contact en verhuur zalen'.
|
|
|
|
